Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel, Deprem Erken Uyarı Sistemi’nde yapılan yenilikleri kamuoyuyla paylaştı. Özel, “Aletlerin modernize edilmesi ve hızlandırılmasıyla işlem süresi kısaldı. Şimdi yeni yazılımlar ve hızlı iletişim sistemleri var. Böylece hızlı bilgi, doğru bilgi, yanlış alarmın olmadığı bilgi konusunu test ediyoruz” dedi.
Sistemin Geçmişi ve Yenilikler
- Erken uyarı çalışmaları 1998’de başladı, 2001’de Bakanlar Kurulu kararıyla Marmara Bölgesi’nde 10 istasyonlu Erken Uyarı Sistemi ve 110 istasyonlu Hızlı Hasar Tespiti Sistemi kuruldu.
- 2012’de Valilik tarafından sistem yenilendi.
- Son aşamada istasyonların veri iletim altyapısı modernize edildi. Depremler başladığında sismik dalgalar, faya yakın istasyonlardan gelen verilerle işleniyor.
5 Büyüklüğündeki Depremde 8.4 Saniye Önceden Uyarı
Özel, 2 Ekim’de Marmara Denizi Marmaraereğlisi açıklarında meydana gelen 5 büyüklüğündeki depremin 8.4 saniye öncesinde uyarı verdiğini açıkladı. Bu sürenin kritik altyapıların korunması açısından büyük önem taşıdığını vurguladı.
“Acil durumun harekete geçirilmesi, otomatik vanaların kapatılması, gazların kesilmesi, Marmaray ve Avrasya Tüneli’nin durdurulması, metro hatlarının güvenliğinin sağlanması mümkün olacak. Deprem sonrası ikinci afetlerin önlenmesi için kritik altyapılar bizim müşteri kurumlarımız gibi olmalı.”
“Kandilli Uyarı” Mobil Uygulaması Testte
- KRDAE, bir yazılım firmasıyla ortaklaşa iOS tabanlı mobil uygulama geliştirdi.
- “Kandilli uyarı” adlı uygulama şu anda 2 bin 500 cihazda test ediliyor.
- Kullanıcılardan geri dönüşler alınarak sistemin doğruluğu ve hızının ölçüldüğü belirtildi.
- Şimdiye kadar yanlış alarm verilmedi.
Marmara’dan Gerçek Zamanlı Veri
Özel, Marmara Denizi’nden gerçek zamanlı veri getirecek altyapının kurulmasıyla uyarı süresinin daha da kısalacağını söyledi. Ayrıca:
- Sismik ağın modernizasyonu ve sıklaştırılması planlanıyor.
- Denizlerden veri toplamanın artık çok hızlı gelişen bir teknoloji olduğunu vurguladı.
- Yeni istasyonların kurulmasıyla sistemin ülke genelinde işler hale getirilmesi hedefleniyor.
